Trudności i niebezpieczeństwa mierzenia sprawności mózgu

Wymyślono i opracowano liczne i o szerokim zakresie metody testowa­nia zdolności mózgu ludzkiego i wciąż poszukuje się nowych. Nadal sto­suje się szeroko, w unowocześnionych wersjach, klasyczny system testo­wania, zapoczątkowany przez Belga Bineta wraz z Simonem w roku 1905. Opracowano wiele innych testów, zarówno do pomiaru ?ogólnego poziomu inteligencji”, jak i poszczególnych zdolności reakcji emocjonal­nych i walorów społecznych. Klasyfikowanie osobowości uprawiali już Grecy. Immanuel Kant (1798) podsumował historię czterech tempera­mentów: sangwinicznego, melancholicznego, cholerycznego i flegmatycz­nego. Psychologowie uprawiający medycynę, jak Kretschmer i Jung, także opracowali klasyfikacje osobowości, ale bez systematycznych te­stów. W Anglii zapoczątkowanie badań testowych było głównie zasługą Galtona i Spearmana, a rozpowszechnił je Burt, zaś w Stanach Zjedno­czonych Guilford, Catell i wielu innych”. Z badań tych wyłonił się cały system oceniania, opracowany i kontrolo­wany głównie przez psychologów. Jednakże testy stosuje się także w pro­cesie kształcenia obok innych technik egzaminowania, a dzieje się to pod nadzorem nauczycieli i innych pracowników oświaty różnych szczebli, mało obznajmionych z psychologią. Trudno wydać ogólny sąd o war­tości tych technik oceny ludzi. Różnią się one sku­tecznością oraz wynikami uzyskiwanymi nie tylko wtedy, gdy się je stosuje w różnych środowiskach narodowych i społecznych, ale także w różnych grupach tej samej społeczności. Wyniki testu mogą wypaść zupełnie inaczej wśród studentów różnych wydziałów tej samej uczelni, zależnie od postaw personelu i samych studentów.

Trzeba więc podchodzić do tego tematu ostrożnie, pamiętając o osobli­wościach wzajemnego obcowania ludzi, zwłaszcza w sytuacjach, w któ­rych występuje dominacja i zależność, jak pomiędzy nauczycielem i ucz­niem lub pracodawcą i pracownikiem.