Teorie gojenia się ran

Różne teorie na temat natury bodźców powodujących gojenie ran próbują wyjaśnić ten problem z kilku punktów widzenia.

Najprostsza teoria sugeruje, że zniszczenie komórek powoduje wy­tworzenie się hormonów przyrannych. Istnieją dwie wersje tej teorii:

a) że substancje te pobudzają komórki do podziału i migracji,

b) że odblokowują one zahamowanie tych czynności.

Druga grupa teorii sugeruje, że ponieważ zadaniem procesu odnowy jest wypełnienie ubytku powstałego po uszkodzeniu, przeto ten właśnie niedobór lub brak jest czynnikiem wprawiającym w ruch procesy od­nowy.

Według trzeciej teorii zapoczątkowanie procesów odnowy powodu­je brak funkcjonalny, który pobudza odpowiedni układ do zapoczątko­wania naprawy

Teorie druga i trzecia ? jako próby wytłumaczenia zjawiska ? wy­dają się na pierwszy rzut oka znacznie bardziej ogólnikowe aniżeli pierw­sza, lecz mogą mieć większą wartość niż się wydaje, a to szczególnie dla­tego, że musimy badać nie tylko to, co inicjuje odnowę, ale również to, co ją kończy we właściwym momencie. Fakt, że ubytek został wypełniony lub funkcja przywrócona, może dać właściwe wyjaśnienie, co zatrzymuje wzrost tkanek.

Prawdą jest niestety to, że obecnie nie wiemy, co inicjuje i co steruje mechanizmami odnowy. Istotnie jest to wielka słabość, lecz nauki bio­logiczne i medyczne stoją tutaj w obliczu podstawowych trudności me­todologicznych. Nie można przeprowadzić właściwego rozróżnienia wśród trzech typów teorii zarysowanych powyżej, ponieważ nie można uzyskać utraty tkanki bez spowodowania urazu komórek. I odwrotnie ? nie można uszkodzić, nie powodując pewnej formy ubytku.