Równowaga i stany trwałe
Zachodzące w organizmie różne czynności są skierowane na uzyskanie takich substancji, które potrzebne są do utrzymania tego szczególnego typu organizacji. Wiemy już, że istota żywa różni się np. od kamienia tym, że nie pozostaje w stanie równowagi ze swoim środowiskiem; poświęćmy więc trochę czasu, aby dowiedzieć się, co znaczy nie być w stanie równowagi.
We wszystkich zamkniętych układach fizycznych występuje tendencja do równomiernego rozprzestrzeniania się cząsteczek przez dyfuzję, tak aby zawartą w nich energię sprowadzić do minimum. Skłonność ta uwidacznia się na wiele sposobów, np. w spadaniu ciał pod wpływem siły ciążenia, w przepływie prądu elektrycznego w przewodnikach, w dyfuzji gazów (jak np. w ulatnianiu się gazu świetlnego) lub mieszaniu się niektórych cieczy w wyniku dyfuzji. Ogólnie fakt ten przedstawić można w ten sposób, że w każdym zamkniętym układzie fizycznym stopień uporządkowania może pozostawać stały lub spadać, natomiast nigdy nie wzrasta. Mówiąc bardziej fachowo, entropia takiego układu wykazuje tendencje wzrostowe.
Te tendencje do przypadkowego rozmieszczania się wszelkiej materii na Ziemi opóźnione są jednak przez wzajemne oddziaływanie różnych istniejących ciał. Na przykład twardość składników Ziemi ?stawia opór” sile ciążenia tak, że spadający kamień nie może dostać się do jej wnętrza. Właściwość oliwy i wody, którą nazwać można niemieszalnością, utrudnia im utworzenie układu homogenicznego opóźniając ich wzajemne przenikanie. Tak więc kamień spoczywający na drugim kamieniu nie zmieni swego położenia na skutek samej siły ciążenia lub dyfuzji, nawet jeżeli substancje wchodzące w skład kamieni są zdecydowanie różne. Zachowanie tego stanu nie wymaga żadnego wydatku energii; energia zawarta jest w samych ciałach. W rzeczywistości jednak twierdzenie, że substancje te nie mieszają się z sobą, nie jest ścisłe. Atomy jednego metalu mogą przenikać do drugiego, dzieje się to jednak bardzo wolno.
