Mechanizmy adaptacji fenotypowej

Przykłady tej adaptacji znajdujemy u wszystkich organizmów. Bakterie potrafią przystosować swe układy enzymatyczne tak, aby mogły wyko­rzystywać określone substancje znajdujące się w ich środowisku. Rośliny dokonują wielu przystosowań tego samego rodzaju; mogą one np. wytwarzać długie korzenie, jeśli w ich środowisku jest mało wody. U zwierząt niemal wszystkie narządy mogą się przystosować do wymagań środowiska. Zmianami tymi zajmiemy się później bardziej szczegółowo. Ze znanych faktów wystarczy przytoczyć takie przykłady, jak te, że mięśnie stają się twardsze i sprawniejsze, jeśli ich używamy; że krew zawiera więcej tlenu u ludzi żyjących na dużych wysokościach, a budowa kości musi sprostać wysiłkom dźwiganego przez nie ciała. Wszystko to są przykłady otrzymywania przez tkanki informacji od środowiska i zmiany swej struktury tak, aby dostarczyć reprezentacji odpowiadającej aktualnym warunkom i tym samym umożliwiającej or­ganizmowi przeżycie w podobnej sytuacji w przyszłości.

Każdy z tych procesów adaptacyjnych łączy się z pewnym szczegól­nym mechanizmem, kierowanym przez instrukcje genetyczne i kształto­wanym w toku rozwoju. Mechanizmy te muszą zawierać pewnego ro­dzaju układ receptorów, zdolny do wyczuwania potrzeby zmiany w dzia­łaniu danej tkanki. Następnie odpowiednia informacja musi być prze­kazana kanałem komunikacyjnym do układu kontrolnego ? zasadniczo do DNA ? który, jeśli zachodzi konieczność, pozwala na dokonanie od­powiednich czynności kompensacyjnych. Później z ośrodka kontrolnego muszą wyjść sygnały do rejonów decydujących o poczynaniu odpowied­nich zmian, np. przez zsyntetyzowanie niezbędnych nowych białek.