Homeostaza
Problem homeostazy polega na znalezieniu właściwego sposobu opisu tych czynności życiowych, które wykazują zadziwiającą wprost stałość swego generalnego wzorca, pomimo pewnych stopniowych zmian. Tę zachowawczość organizacji życia nazywamy homeostazą. Terminu tego użył po raz pierwszy fizjolog Cannon (1932), opisując zaobserwowaną przez Claude Bernarda u ssaków tendencję do zachowania stałego składu krwi pomimo zmian zachodzących w otoczeniu. Sławne stwierdzenie Bernarda brzmi następująco: ?La fixité du milieu intérieur c’est la condition de la vie libre”. Przez środowisko wewnętrzne fizjologowie rozumieją krew, lecz zasada ta dotyczy w ogóle materii ożywionej, która wykazuje właściwości homeostazy i dąży do zachowania swojego wzorca czynności. Wszystkie czynności materii ożywionej ? takie jak odżywianie się, oddychanie, ruch, reprodukcja ? stanowią część układu mającego zapewnić jej zachowanie ciągłości. Kluczem do zrozumienia znaczenia czynności roślin, ssaków i człowieka jest poznanie ich homeostatycznej natury oraz faktu, że zmierzają one do zachowania ciągłości życia. Jest to dostatecznie oczywiste w przypadku wielu czynności, np. oddychania i odżywiania się. Trudno natomiast zrozumieć, jakie znaczenie dla homeostazy mają inne czynności, takie jak np. skomplikowane czynności krzyżowania się lub wyraźnie samodestrukcyjne procesy starzenia. Aby to zrozumieć, należy skupić uwagę na stabilności tej organizacji, która utrzymuje się nie tylko przez krótki okres czasu, lecz przez setki, tysiące i miliony lat. Jednostką, która pozostaje nienaruszona, a której część stanowi każda żywa istota, nie jest życie poszczególnego osobnika, lecz występujące na naszej planecie życie jako całość.
