Przewaga fizyki i jej ograniczenia
Naszym celem jest przedstawienie interesujących nas faktów o ludzkim życiu w taki sposób, abyśmy mogli powiązać je z systemem, który byłby tak ogólny, jak tylko jest to możliwe, a zarazem aby odznaczał się maksymalną zdolnością wyjaśniania i przewidywania. Nie trzeba nawet wspominać, że nie we wszystkich dziedzinach nam się to uda. Jesteśmy albo mężczyznami, albo kobietami i jako tacy wielkimi ignorantami. Nasz wysiłek to nic innego jak tylko dążenie do zrozumienia. Bez wątpienia, za niewiele lat poziom dzisiejszej wiedzy będzie się wydawał absurdalnie prymitywny. Czy możemy jednak w międzyczasie zbudować coś, co będzie nam pomocne w naszym życiu, a przede wszystkim czy możemy korzystać z badań i uczyć się z nich? Zapewne dojdziemy do wniosku, że metody i koncepcje, których dostarczyły nam podstawowe nauki przyrodnicze ? fizyka i chemia w ich klasycznej formie ? stwarzają najlepsze podstawy do badania człowieka. Jednak podejście takie może być uważane przez wielu ludzi za niedorzecznie krańcowo materialistyczne. Skoro wszystkie koncepcje opracowali ludzie, to jest jakiś sens w tym, aby nauka o człowieku zajęła miejsce przed wszystkimi innymi. Ale fizyka zawiera najpełniej rozwinięty system pojęć, za pomocą których opisuje zjawiska otaczającego nas świata. Proponujemy więc rozważenie, w jakim stopniu pojęcia te mogą również umożliwić nam opisanie świata wewnętrznego człowieka. Jest prawdą, że na podstawie znanych nam dzisiaj praw fizycznych nie potrafimy w pełni opisać np. pochodzenia życia lub natury świadomości. Dysponujemy już jednak licznymi danymi o tych czy wielu innych niejasnych zagadnieniach umożliwiających nam ?widzenie” zarysów rozwiązań problemów, które w przeszłości wprowadzały w zakłopotanie nawet najmądrzejszych. Możemy przynajmniej stwierdzić, w jakim stopniu nasza zdolność pojmowania ograniczona jest przez niedoskonałości języka. Dochodzimy więc do wniosku, że tzw. ?zdrowy rozsądek” może prowadzić do absurdu, jeżeli stosuje się go do spraw, które wychodzą poza powszechne doświadczenie. W rzeczywistości część naszych trudności polega także na tym, że sama fizyka staje się bezradna wobec tak wielkich problemów jak nieskończoność lub prapoczątek. Powtórzmy raz jeszcze, że nie należy spodziewać się kompletnych i w pełni zadowalających odpowiedzi na wszystkie nasze pytania. Spodziewać się ich świadczyłoby o prymitywnym sposobie myślenia oraz wypowiadania się na wzór ludzi o małej wiedzy. Ich bowiem sposób życia wymaga ?pewności”. Toteż u dorosłego i wykształconego współczesnego człowieka rodzą się ciągle różne wątpliwości.
